समाचार

काठमाडौं । थाइल्याण्डको राजधानी बैंककमा विश्व हिन्दू सम्मेलन सम्पन्न भएको छ । प्रस्ताव पारित भएको भोलिपल्ट एउटा महत्त्वपूर्ण घोषणा गरिएको छ । ६१ देशका २ हजार भन्दा बढी प्रतिनिधिहरूले अब ‘हिन्दूत्व’ को सट्टा ‘हिन्दू–नेस’ शब्द प्रयोग गर्न सहमत भएका छन् । उनीहरुले अंग्रेजीमा विश्वास शब्दको बहस गर्दा ‘हिन्दू धर्म’ले विश्वव्यापी हिन्दू समुदाय र उनीहरूको अन्तरनिहित भलाइलाई गलत रूपमा प्रस्तुत गरेको उल्लेख गरेका थिए ।

विश्व हिन्दू कांग्रेसमा गरिएको घोषणा अनुसार समूह ‘हिन्दू’ शब्द प्रयोग गर्दा पहिलो शब्द ‘हिन्दू’ ले ‘असीमित’ अर्थ देखाउँछ । यसले ‘सनातन’ अर्थात् शाश्वत भएको अनुभूति देखाउँछ । तर, ‘हिन्दू ’ शब्दको पछि ‘धर्म’ लगाइएको छ, जसको अर्थ टिकाउने हो ।

हिन्दू धर्मले सबै चिरस्थायी चीजहरूलाई चिरस्थायी राख्ने सबैको प्रतीक हो । यसमा व्यक्ति, परिवार, समुदाय, समाज र प्रकृति जस्ता निर्जीव र सजीव सबै कुरा समावेश हुन्छ । विश्व हिन्दू कंग्रेसले हिन्दू धर्म पूर्णतया फरक भएको विश्वास गर्दछ किनभने यसमा ‘इज्म’ जोडिएको छ । कंग्रेसको घोषणापत्रमा ‘वाद’ शब्दलाई दमनकारी र भेदभावपूर्ण दृष्टिकोणका रूपमा परिभाषित गरिएको छ ।

हिन्दू कंग्रेसको विश्वास छ कि अमेरिकामा १९ औं शताब्दीको मध्यमा, धार्मिक आन्दोलनहरूलाई अपमानजनक रूपमा सम्बोधन गर्न ‘इज्म’ शब्द प्रयोग गरिएको थियो । यस अवधिमा, कट्टरपन्थी सामाजिक सुधार आन्दोलनहरू र विभिन्न गैर–मुख्यधारा आध्यात्मिक आन्दोलनहरू पनि सामूहिक रूपमा लक्षित थिए । ‘हिन्दुवाद’ शब्दलाई सन्दर्भ अनुसार बुझ्नुपर्ने कंग्रेसको घोषणामा स्पष्ट गरिएको छ ।

सर मोनियर–मोनियर विलिमसले लोकप्रिय शब्दकोशमा ‘हिन्दूवाद’ शब्द उल्लेख गरेका छन् । उनले आफ्नो ह्यान्डबुक ‘हिन्दूवाद’ मा पनि यसबारे विस्तार गरेका छन् । यो पुस्तिका सन् १८७७ मा सोसाइटी फर प्रमोटिङ क्रिस्चियन नलेजद्वारा प्रकाशित भएको थियो । बैंककको विश्व हिन्दू कंग्रेसले यस शब्दकोशलाई बौद्धिक रूपमा बेइमान शब्दावली पनि करार गरेको छ ।

‘हिन्दूवाद’ सम्बन्धी कांग्रेसको घोषणापत्रमा विगत १५० वर्षमा हिन्दू विरोधी कथाको बिउ छरिएको बताएको छ । यही कारणले गर्दा बुढापाकाले हिन्दू धर्मको सट्टा ‘हिन्दूत्व’ शब्द प्रयोग गर्न रुचाएका थिए । कंग्रेसको घोषणा अनुसार हिन्दूत्व कुनै जटिल शब्द होइन, यसको सिधा अर्थ ‘हिन्दूत्व’ भन्ने हुन्छ । धेरैले यसको वैकल्पिक शब्दको रूपमा ‘सनातन धर्म’ पनि प्रयोग गरेका छन् । यसलाई प्रायः ‘सनातन’ पनि भनिन्छ ।

अहिले धेरै शिक्षाविद् र बुद्धिजीवीहरूले हिन्दूत्वलाई हिन्दू धर्मको विरुद्धमा नकारात्मक रूपमा व्याख्या गर्छन् । कतिपयले विषयको ज्ञान नभएका कारण यस्ता तर्क गर्ने गरेको पनि सम्मेलनमा चर्चा भएको थियो ।बैंककमा भएको ६१ देशको सम्मेलनले पारित गरेको घोषणापत्रमा हिन्दूत्वको आलोचना गर्ने अधिकांश व्यक्ति हिन्दू धर्मप्रतिको गहिरो घृणा र पूर्वाग्रहका कारण हिन्दूत्व विरोधी भएको उल्लेख गरिएको छ । राजनीतिक एजेण्डा र पूर्वाग्रहले प्रेरित भएर धेरै राजनीतिज्ञले आलोचना गर्न थालेको कंग्रेसको विश्वास छ ।‘सनातन धर्मको आलोचना भइरहेको छ,जसका कारण तिक्तता बढ्दै गएको छ ।’

You Might Also Like

घलेम्दी हाइड्रो लिमिटेडको हकप्रद शेयर बिक्री खुला

२ वर्ष अगाडि

यस्तो छ, आजको विदेशी मुद्रा विनिमय दर

२ वर्ष अगाडि